taal... is soms best gek
Ik stelde vast dat hij hulp nodig had.
Ik vroeg me af of hij het wist.
---------------------------------------
Yup, de bovenstaande zinnen klinken heel logisch, en dat zijn ze ook...
Totdat je er ineens over nadenkt dat het best raar is, dat de hele zin verleden tijd wordt in plaats van enkel "Ik xxxxx". Eigenlijk zou het qua logica zo moeten:
Ik vroeg hoe het met haar gaat. (ik vroeg namelijk helemaal niet hoe het ging, maar hoe het nú gaat)
Ik stelde vast dat hij hulp nodig heeft. (ik stelde namelijk vast dat hij nú hulp nodig heeft)
Ik vroeg me af of hij het weet.
Hehe... best raar als je er zo eens over nadenkt :)
Zie de niet niet als:
Ik stelde vast dat hij hulp nodig had.
Maar als:
Ik stelde vast dat hij(op dat moment)hulp nodig had.
of
Ik vroeg hoe het (op dat moment) met haar ging.
"Vrouwen die meer dan drie glazen melk per dag dronken, hadden twee keer zoveel kans om te overlijden als vrouwen die minder dan een glas melk per dag dronken. "
Dit begrijp ik niet. De kans om te overlijden is toch, na een geboorte, te allen tijde 100%?!
"Voor mannen golden botbreuken en eerder overlijden in iets minder mate."
Hier staat het woordje 'eerder' er tussen; dat maakt een klein verschil.
Toch blijft het wel bijzonder, hoe je 'eerder' kunt overlijden. Een bus kun je 'eerder' of 'later' nemen, maar een datum van overlijden toch niet?!
Zal allemaal te maken hebben met statistieken, gemiddelden, etc. Maar blijf het een rare formulering vinden.
Maar de grap is dat ik dat niet vroeg. Ik vroeg "hoi, hoe gaat het met je?" en niet "hoi, hoe ging het met je?". Je spreekt over een handeling in het verleden, maar hetgeen ik toen vroeg, had geen betrekking op het verleden.
Taaltechnisch is het volkomen juist, maar inhoudelijk is het best raar.
Ander voorbeeld: "Ik stelde gisteren vast dat hij de stelling van Pythagoras kende." Oké... hij kende de stelling, dus nu kent ie 'm niet meer? Best raar toch?
@Obelix:
Inderdaad niet heel handig geformuleerd. Er had moeten staan "De kans dat vrouwen die meer dan 3 glazen melk per dag drinken eerder overlijden dan vrouwen die minder dan..."
Overigens... weet je zeker dat wat jij schrijft klopt? Ik dacht namelijk dat je júist veel melk moet drinken om sterke botten te krijgen (en wellicht langer te leven). Heb je de gegevens niet omgedraaid?
Obelix en Idefix op 29/10/2014 12:06:18:
De woordkeuze en zinsbouw van auteurs van stukken en met name in verslaglegging en rapportages, dus voor auteurs waarvan nederlandse taal niet hun hoofdvak is/was, is vaak discutabel en ook regelmatig om te huilen. Helaas wordt er op middelbare school tegenwoordig te weinig aandacht besteed aan taal waardoor mensen te pas en te onpas hun eigen taal vervuilen. Sprekend voorbeeld is het gebruik van "me" in: me computer, me leven, me hoofd, me php skript. Een andere steeds meer gemaakte fout zijn de bekende d's en de t's. Maar blijf het een rare formulering vinden.
Kortom er is altijd discussie mogelijk maar of dat nou past op phphulp vraag ik me af. Of is het koffiekopje naast de titel een vrijbrief voor afwijkende onderwerpen?
Gewijzigd op 29/10/2014 12:33:28 door John D
Inderdaad, zoals de omschrijving van het koffieforum dan ook luidt: "Praat over alles wat je bezig houdt en meer." :-)
Ozzie PHP op 29/10/2014 12:16:25:
Overigens... weet je zeker dat wat jij schrijft klopt? Ik dacht namelijk dat je júist veel melk moet drinken om sterke botten te krijgen (en wellicht langer te leven). Heb je de gegevens niet omgedraaid?
Heb alleen maar copy/paste gedaan ;-)
Dit onderzoek komt inderdaad tot afwijkende conclusies komen dan wat men tot op heden dacht.
Zie http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/3778159/2014/10/29/Van-veel-melk-drinken-ga-je-eerder-dood.dhtml
Gewijzigd op 29/10/2014 12:36:35 door Obelix Idefix
Nee hoor, flauwekul. "Mensen passen taal soms best gek toe" zou wel kunnen kloppen.
"....zou wel kunnen kloppen" Is in dit geval: "onvoltooid verleden tijd" en dat klinkt natuurlijk helemaal raar, verleden tijd die onvoltooid is HaHa maar het is wel zo.
>> Ik vroeg hoe het met haar ging.
Vul maar eens aan met "gisteren":
Ik vroeg gisteren hoe het gisteren met haar ging.
-- Je weet niet hoe het vandaag met haar gaat.
Ik stelde gisteren vast dat hij gisteren hulp nodig had.
-- Je weet niet of hij vandaag nog hulp nodig heeft
Ik vroeg me gisteren af of hij het gisteren wist.
-- Je weet niet of hij het vandaag (nog) weet.
Volkomen logisch en taalkundig juist dus en je alternatieven daaronder zijn minder logisch edoch wel taalkundig juist. Logica is dus ook een onderdeel van taal.
Gewijzigd op 29/10/2014 12:51:33 door John D
Ter aanvulling van zijn voorbeelden, vul ook eens "morgen" in.
- Ik vroeg haar wat ze gisteren ging doen.
- Ik vroeg haar wat ze morgen gaat doen.
In het tweede voorbeeld "moet het nog gebeuren" en dus in tegenwoordige tijd geschreven ("Ik vroeg haar wat ze morgen ging doen" lijkt me taalkundig niet correct, en het klinkt me ook erg vreemd in de oren).
Om jouw eerste voorbeeld maar te nemen:
- Ik vroeg haar of ze hulp nodig had.
- Ik vroeg haar of ze hulp nodig heeft.
De eerste zin slaat op een gebeurtenis die is afgerond, dus in het verleden, terwijl de tweede zin slaat op een gebeurtenis die nog bezig is, of nog moet beginnen. Hangt van de context van het verhaal af.
Oké... ik snap wat je zegt. Maar volgens mij klopt dat alleen als je het vandaag vraagt, en dat "morgen" nog in de toekomst ligt (volg je me nog).
Dus dit klopt wel "Ik vroeg haar "5 minuten geleden wat ze morgen ging doen". Maar als het een week geleden is, zou het denk ik moeten zijn "Ik vroeg haar vorige week woensdag wat ze morgen ging doen".
mooie aansluiting:
https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/morgen-gingen-we-zwemmen
Gewijzigd op 29/10/2014 14:09:59 door E vH
https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/wat-was-uw-naam-wat-is-uw-naam
Die is ook wel grappig. Het zijn van die dingen die je vanzelf goed doet, maar zodra je er bewust over gaat nadenken, ga je twijfelen. Best maf.
Toevoeging op 29/10/2014 20:13:42:
Ozzie PHP op 29/10/2014 12:16:25:
Ander voorbeeld: "Ik stelde gisteren vast dat hij de stelling van Pythagoras kende." Oké... hij kende de stelling, dus nu kent ie 'm niet meer? Best raar toch?
Nee: resultaten behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
Dus als je weet dat hij de stelling van Pythagoras gisteren kende, zegt dat niets over vandaag (of morgen).
Daarbij is 'kende' niet per se voltooid verleden tijd.